Đức Thánh cha bổ nhiệm tân Tổng giám mục giáo phận Praha

Một thay đổi lớn trong Giáo hội Công giáo tại Cộng hòa Tiệp: Hôm 13 tháng Năm vừa qua, Đức Thánh cha Phanxicô đã bổ nhiệm Đức cha Jan Graubner, Tổng giám mục giáo phận Olomouc làm Tổng giám mục giáo phận Praha, kế nhiệm Đức Hồng y Dominik Duka, đã tròn 79 tuổi (1943).

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Đức Tổng giám mục Graubner năm nay 73 tuổi và hiện là Chủ tịch Hội đồng Giám mục Tiệp từ hai năm nay. Trước đó, ngài đã giữ nhiệm vụ này từ năm 2000 đến 2010. Hồi cuối năm 2020, ngài bị bệnh Covid-19 nặng và đã sống sót. Việc bổ nhiệm này của Đức Thánh cha gây ngạc nhiên, vì trong những tháng trước đây, dư luận đã nói đến ba ứng viên trẻ hơn.

Tổng giáo phận thủ đô Praha có khoảng 550.000 tín hữu Công giáo trên tổng số 2,3 triệu dân cư. Còn giáo phận Olomouc, thủ phủ miền Moravia có 737.000 tín hữu. Miền này vốn có đông đảo tính hữu Công giáo hơn miền Boemia.

Thân thế Đức Hồng y Duka

Đức Tổng giám mục Graubner thay thế Đức Hồng y Dominik Duka, sinh năm 1943, với tên rửa tội là Jaroslav, xuất từ một gia đình, cha làm sĩ quan, khi Tiệp Khắc bị Đức quốc xã chiếm, ông đã phải chạy sang Anh quốc, và từ đây tham gia quân đội Tiệp Khắc hải ngoại chống lại các lực lượng xâm lăng. Trong thập niên 1950, dưới thời cộng sản Tiệp Khắc, ông lại bị bắt. Điều này ảnh hưởng tới cả gia đình. Anh Jaroslav học xong tú tài, nhưng không được nhà nước cho học lên cao và phải đi làm thợ tiện trong hai năm trời, trước khi đi thi hành nghĩa vụ quân sự hai năm. Năm 1965, sau nhiều năm chờ đợi, Jaroslav được nhận vào phân khoa thần học ở Litomerice và ba năm sau đã bí mật gia nhập Dòng Đa Minh, thời đó còn bị nhà nước Cộng sản Tiệp khắc cấm và coi là bất hợp pháp.

Trong dòng, thầy Jaroslav được nhận tên là Dominik và trải qua giai đoạn huấn luyện trong dòng, thụ phong linh mục và làm cha phó trong các giáo xứ ven thủ đô. Nhưng năm 1975, cha bị nhà nước thu hồi giấy hành nghề tôn giáo, và điều này khiến cha không thể công khai sống ơn gọi tu trì. Trong mười lăm tháng trời, cha Dominik Duka phải làm nghệ họa viên trong một hãng chế tạo xe hơi Skoda ở thành phố Plzen. Mặc dù bận bịu với công việc hằng ngày, cha Duka vẫn tiếp tục học hành và bí mật cộng tác với các tu sĩ Đa Minh và lần lượt đảm nhận các trách vụ Đại diện Giám tỉnh, cha giáo tập. Năm 1979, cha đậu cao học thần học tại Giáo hoàng Phân khoa thần học thánh Gioan Baotixita ở Varsava, thủ đô Ba Lan. Nhưng năm 1981, cha Duka bị nhà nước kết án vì cản trở sự canh chừng của nhà nước Tiệp Khắc đối với các Giáo hội theo hình luật bấy giờ. Trong mười lăm tháng cha bị giam ở nhà tù Plzen-Bory, vì những lý do: hoạt động tôn giáo, tổ chức những khoa học cho tu sĩ sinh viên Đa Minh, ấn hành báo không có phép (samizdat), cộng tác với nước ngoài. Sau khi trở lại đời sống dân sự, năm 1986, cha Duka được Bề trên Tổng quyền bổ nhiệm làm Giám tỉnh Tỉnh dòng Boemia và Moramia, và giữ nhiệm này trong mười ba năm, cho đến năm 1998, là năm cha được Đức Thánh cha Gioan Phaolô II bổ nhiệm làm Giám mục giáo phận Hradec Kralove. Năm 2010, Đức cha Duka được Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI bổ nhiệm làm Tổng giám mục Giáo phận thủ đô Praha, và hai năm sau được bổ nhiệm làm hồng y.

(sismografo 13-5-2022)