Công giáo Slovak tưởng niệm vị giám mục tử đạo thời cộng sản Tiệp Khắc

Thứ Hai, ngày 25/5/2020, Giáo hội Công giáo tại Cộng hòa Slovak đã tưởng niệm một vị giám mục bị chết rũ tù dưới thời cộng sản Tiệp Khắc, đó là Đức cha Pavel Peter Gojdič (1888-1960). Một bia tưởng niệm Đức cha được dựng lên, tại nhà thờ Leopoldov, nơi ngài chịu chết và được khánh thành trong dịp này.

G. Trần Đức Anh, O.P.

Đức cha Gojdič sinh năm 1888, gần thành phố Presov ở miền đông Slovak và thuộc Giáo hội Công giáo nghi lễ Đông phương; gia nhập dòng thánh Basilia và năm 1926, khi được 38 tuổi, ngài được bổ nhiệm làm Giám quản Tông tòa giáo phận Preseov và thụ phong giám mục năm sau đó (1907) tại Đền thờ thánh Phêrô, ở Roma.

Trong thời thế chiến thứ II, ngài là giám mục duy nhất tại Slovak công khai lên tiếng phản đối chống lại chính sách của chế độ Đức quốc xã bách hại người Do thái và đã ban phép rửa tội, theo hình thức, cho hàng trăm người Do thái để cứu thoát họ khỏi cuộc diệt chủng.

Dưới thời cộng sản Tiệp Khắc, Đức cha Gojdič đã từ khước mọi dụ dỗ và sức ép của nhà cầm quyền, nhất định không từ bỏ đức tin Công giáo và không cắt đứt tình hiệp thông với Đức Giáo hoàng. Ngày 28/4/1950, nhà nước tuyên bố đặt Giáo hội Công giáo nghi lễ Đông phương tại Tiệp khắc ra ngoài vòng pháp luật. Đức cha Gojdič bị bắt và cầm tù lần lượt tại nhiều trại giam. Trong một vụ xử án ngụy tạo hồi tháng giêng năm 1951, ngài bị kết án tù chung thân và phạt 200.000 đồng couronne, và bị tước quyền công dân. Từ nhà tù này chuyển sang nhà tù khác, Đức cha chịu mọi hình phạt tâm lý và mọi tủi nhục. Ngài qua đời ngày 17/7/1960 tại nhà bệnh xá của nhà tù Leopoldo, thọ 72 tuổi, và được Đức Thánh cha Gioan Phaolô II phong chân phước ngày 04/11/2001.

Hồi năm 2008, Viện Yashem tưởng niệm cuộc diệt chủng Do thái ở Jerusalem đã truy tặng Đức cha tước hiệu “Người công chính nơi các dân nước” và qua đó, ngài cũng được người Do thái coi như vị thánh.

Trong số các vị hiện diện trong buổi khánh thành bia tưởng niệm Chân phước Giám mục Gojdič, tại nhà tù Leopoldo hôm 25/5 vừa qua, có Đức cha Jan Babjak, Tổng giám mục giáo phận Presov, ông Igor Rintel, Phó Chủ tịch Ban chấp hành trung ương các Cộng đồng Do thái giáo ở Cộng hòa Slovak và Chủ tịch Quốc hội Slovak.

Ban chiều cùng ngày 25/5, có một hội nghị trực tuyến về Đức cha Gojdič và về cuộc đối thoại giữa cộng đoàn Kitô và Do thái giáo. Đức Hồng y Kurt Koch, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất các tín hữu Kitô và Liên lạc với Do thái giáo đã hướng dẫn vào hội nghị này.

(KNA 23-5-2020)