Chuyên gia văn khố Vatican phê bình cuốn sách về Đức Giáo hoàng Piô XII

Một chuyên gia về văn khố Vatican và cũng là một sử gia, người Bỉ Flamand, ông Johan Ickx, phê bình cuốn sách do một nhà xã hội học người Mỹ, ông David Kertzer xuất bản hồi đầu năm nay về Đức Giáo hoàng Piô XII và bản dịch tiếng Đức sẽ được xuất bản vào năm tới tại Đức.

G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA

Cuốn sách mang tựa đề: “Giáo hoàng trong chiến tranh: lịch sử bí mật về Piô XII, Mussolini và Hitler”.

Tuyên bố với giới báo chí hôm mùng 06 tháng Mười Hai vừa qua, ông Johan Ickx nói rằng thật là đáng trách khi mà các văn kiện do Vatican cung cấp được sử dụng để trình bày sai trái. Thật là sai lầm khi nói rằng Vatican chỉ giúp đỡ những người Do thái đã được rửa tội. Cũng có nhiều trường hợp những người Do thái không rửa tội được cứu thoát nhờ sự can thiệp của Phủ Quốc vụ khanh Tòa Thánh. Có nhiều người Do thái đã được rửa tội từ năm 1938, chẳng vậy họ đã hoàn toàn bị rơi vào lưới của Đức Quốc xã.

Ông Ickx mạnh mẽ bênh vực các hoạt động của Đức Giáo hoàng Piô XII, người cai quản Giáo hội từ năm 1939 đến 1958. Người không im lặng về những tội ác, trừ khi cần im lặng để tiến hành các nỗ lực ngoại giao. Có nhiều diễn văn của Đức Giáo hoàng trong thời Thế chiến thứ hai cần phải được đọc đúng đắn, cả trong thời kỳ Đức Piô XII còn làm “ngoại trưởng” của Tòa Thánh trong thập niên 1930, và người đã nói rõ đường hướng, theo đó nhiều người Do thái phải được giúp đỡ.

Ông Ickx cũng bác bỏ những lời cáo buộc cho rằng Tòa Thánh không công bố tất cả các tài liệu văn khố cho các học giả nghiên cứu và còn giấu giếm những văn kiện nào đó. Theo ông, điều quan trọng là lượng định cẩn thận các văn kiện và đặt trong bối cảnh, văn mạch. Ví dụ, một điều có thể đưa tới những kết luận sai nếu chỉ cứu xét những văn kiện của một nước. Còn phải để ý đến các văn kiện từ 30 đến 35 quốc gia trong chiến tranh được giữ trong các văn khố.

Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI đã thông báo sẽ mở văn khố Vatican thời Đức Piô XII, và tiếp đó các nhân viên Vatican đã làm việc trong 9 năm trời để sắp xếp, chuẩn bị các văn kiện và hồ sơ trong Văn khố để các sử gia nghiên cứu. Đến năm 2020 thì Đức Thánh cha Phanxicô cho mở văn khố. Tất cả các văn kiện thời Đức Giáo hoàng Piô XII từ năm 1938 đến 1948 đã được biến sang dạng kỹ thuật số và có thể sử dụng được.

(KNA 7-12-2022)