Nhận định của Ủy ban Quốc tế Auschwitz

“Việc mở văn khố Vatican triều đại Đức Giáo hoàng Piô XII (1939-1958) có thể là một bài học quan trọng cho tương lai. Cả chương về thái độ của Đức Giáo hoàng Piô XII trong thời thế chiến thứ II cũng có thể là tài liệu học tập cho thế giới ngày nay về cách hành xử đúng đắn”.

G. Trần Đức Anh, O.P.

Trên đây là tuyên bố của ông Christoph Heubner, phó chủ tịch điều hành Ủy ban quốc tế về trại tập trung Auschwitz, hôm 02/03/2020 vừa qua, nhân dịp Văn khố Tòa Thánh triều đại Đức Piô XII được mở cho các học giả quốc tế nghiên cứu.

Ủy ban quốc tế về Auschwitz do những người sống sót từ trại tập trung này của Đức quốc xã thành lập năm 1952 để nói chung một tiếng nói.

Ông Heubner nhận xét rằng việc mở văn khố này từ lâu vẫn được mong đợi, và những người sống sót cuộc diệt chủng Do thái đã yêu cầu từ nhiều năm rồi. “Thật là tốt, vì bây giờ Vatican mở cửa cho các học giả độc lập được tìm hiểu các tài liệu về khung cảnh hành động và những khúc mắc của Đức Giáo hoàng và các đại diện khác của Giáo hội Công giáo”. Ngày nay có những cuộc âm mưu bài trừ và tấn công Do thái, điều rất quan trọng là Giáo hội Công giáo chứng tỏ sự chân thành với vấn đề quan trọng lịch sử này trước thế giới và những người sống sót trong cuộc diệt chủng Do thái”.

Hôm 02/03 vừa qua, ngày chính thức mở Văn khố Tòa Thánh, số học giả đến nghiên cứu ít hơn so với sự chờ đợi, có lẽ vì dịch Corona khiến cho các cuộc du hành bị giới hạn. Chẳng hạn, Viện bảo tàng của Mỹ về cuộc diệt chủng Do thái đã phải hoãn lại việc gửi các sử gia của mình đến Vatican. Tại Israel, có những học giả đã đăng ký đến Vatican, cũng phải hoãn lại chuyến đi vì việc du hành sang Italia bị hạn chế do dịch Corona.

Bà Elisabeth-Marie Richter, thuộc Học viện về lịch sử giáo hội ở Đại học Muenster, bên Đức nói với hãng tin Công giáo Áo Kathpress rằng trụ sở văn khố Tòa Thánh tương đối bị trống hôm đó.

Bà Richter thuộc vào số những người đầu tiên vào Văn khố Vatican sau nhiều năm chờ đợi. Bà thuộc nhóm 7 người cùng với sử gia Hubert Wolf đến Roma để nghiên cứu về Văn khố thời Đức Piô XII.

(KP 3-3-2020)